Obowiązek przekazywania pracownikom informacji o warunkach zatrudnienia jak zapewne wiemy został wprowadzony w 2023 roku. Informacja ta jest dokumentem określającym obowiązki i uprawnienia pracownika i powinno się w nim zawrzeć:

• obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
• obowiązującym pracownika dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy,
• przysługujących pracownikowi przerwach w pracy,
• przysługującym pracownikowi dobowym i tygodniowym odpoczynku,
• zasadach dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią,
• w przypadku pracy zmianowej –zasadach dotyczących przechodzenia ze zmiany na zmianę,
• w przypadku kilku miejsc wykonywania pracy –zasadach przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy,
• innych niż określone w umowie o pracę składnikach wynagrodzenia oraz świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych w tym informacji o świadczeniach jednorazowych np. odprawach emerytalno-rentowych.
• wymiarze przysługującego pracownikowi płatnego urlopu, w szczególności urlopu wypoczynkowego lub, jeżeli nie jest możliwe jego określenie w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, o procedurach jego przyznawania i ustalania,
•  obowiązującej procedurze rozwiązania stosunku pracy, w tym o wymogach formalnych, długości okresów wypowiedzenia oraz terminie odwołania się do sądu pracy lub, jeżeli nie jest możliwe określenie długości okresów wypowiedzenia w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, sposób ustalania takich okresów wypowiedzenia,
• prawie pracownika do szkoleń jeżeli pracodawca je zapewnia, w szczególności o ogólnych zasadach polityki szkoleniowej pracodawcy,
• układzie zbiorowym pracy lub innym porozumieniu zbiorowym, którym pracownik jest objęty, a w przypadku zawarcia porozumienia zbiorowego poza zakładem pracy przez wspólne organy lub instytucje nazwie takich organów lub instytucji,
• w przypadku, gdy pracodawca nie ustalił regulaminu pracy terminie, miejscu, czasie i częstotliwości wypłacania wynagrodzenia za pracę, porze nocnej oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwianiu nieobecności w pracy,

Informacja o warunkach zatrudnienia powinna być doręczona przez pracodawcę w ciągu 7 dni od dnia dopuszczenia  pracownika do pracy. Pamiętajmy, że dokument ten zgodnie z obowiązującymi przepisami może być przekazany w formie papierowej bądź też elektronicznej opatrzonej podpisem kwalifikowanym. Jeśli pracodawca otrzyma pisemny lub elektronicznego wniosek o wystawienie takiej informacji od pracownika pozostającego z nim w stosunku pracy, wtedy ma on 3 miesiące od dnia otrzymania takiego wniosku na przekazanie pracownikowi takiego dokumentu. Przy czym należy pamiętać, ze każda zmiana warunków zatrudnienia wymaga aktualizacji informacji o warunkach zatrudnienia. Taka aktualizacja powinna być sporządzona niezwłocznie, aby jeszcze przed obowiązywaniem zmian informacja o warunkach zatrudnienia została przekazana pracownikowi.

Jeśli chodzi o formę w jakiej powinniśmy sporządzić informację o warunkach zatrudnienia, są tak na dobrą sprawę dwa sposoby. Jeden z nich to po prostu wskazanie przepisów z jakich wynika dany obowiązek czy tez uprawnienie, drugi to forma opisowa, która w sposób szczegółowy opisuje indywidualne obowiązki i uprawnienia danego pracownika.

Pamiętajmy także, że nieprzekazanie informacji o warunkach zatrudnienia nowo zatrudnionemu pracownikowi oraz nieuaktualnianie informacji pracownikom już zatrudnionym zgodnie z art. 281 § 1 jest wykroczeniem i podlega krze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł. W kolejnych artykułach znajdziecie dwa wzory informacji o warunkach zatrudnienia, które może przydadzą się w Waszej codziennej pracy.

Autor: Magdalena Łapaj

W dzisiejszym artykule przedstawię Państwu dwa wybrane zagadnienia związanych z wypłatą i nabywaniem praw do niektórych świadczeń pracowniczych. Postaram się opisać dwa zdarzenia związane z wypłatą i nabywaniem prawa do nagrody jubileuszowej, z którymi w ostatnim czasie zetknęłam się w pracy.

Opis pierwszej sytuacji

Pracownik nabył prawa do nagrody jubileuszowej w dniu 25 lutego br. Jednostka zgodnie z obowiązującym regulaminem wynagradzania nagrodę tą wypłaciła w dniu wypłaty wynagrodzenia tj. 27 lutego.

Powstały problem

Czy postąpiono prawidłowo wypłacając nagrodę jubileuszową pracownikowi 2 dni po nabyciu prawa do jej wypłaty? Czy oprócz tego jednostka musi wypłacić pracownikowi odsetki za opóźnienie? Czy można wypłacić prawnikowi nagrodę jubileuszową wcześniej np. z wynagrodzeniem styczniowym?

Wyjaśnienie

Przepisy regulujące sprawy związane z nagrodami jubileuszowymi znajdziemy w ustawie z dni 21 listopada 2008 r o pracownikach samorządowych,  Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz orzecznictwem w tym zakresie nagroda jubileuszowa winna zostać wypłacona w dniu nabycia do niej prawa, chyba że dzień ten przypada w sobotę lub inny dzień ustawowo wolny od pracy. Jeśli faktycznie tak się stanie nagroda jubileuszowa powinna zostać wypłacona w najbliższym dniu roboczym zgodnie z przepisami art. 115 Kodeksu Cywilnego. Jeśli przysługująca pracownikowi nagroda jubileuszowa z jakiś przyczyn zostanie mu wypłacona w późniejszym terminie pracownik może zażądać od pracodawcy zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie na zasadach wynikających z art. 481 § 1 k.c. Jeśli chodzi o wypłatę nagrody jubileuszowej przed terminem nabycia do niej prawa jest to działanie nieprawidłowe. Wypłata tego świadczenia pracowniczego przed terminem może nastąpić tylko w jednym przypadku. Wcześniejsza wypłata nagrody jubileuszowej jest możliwa tylko w przypadku ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę przez pracownika, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia ustania stosunku pracy. W takiej sytuacji zgodnie z  § 8 ust. 7 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych nagrodę tą wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy.

Opis drugiej sytuacji

Pracownik zatrudniony w jednostce budżetowej przebywał na zwolnieniu lekarskim od 12.12.2024 r. do dnia 26.03.2025 r. W dniu 15.03.2025 r. nabył prawa do wypłaty nagrody jubileuszowej.

Powstały problem

Czy pracodawca powinien wypłacić pracownikowi nagrodę jubileuszową podczas przebywania na zwolnieniu lekarskim, czy po jego powrocie? W jakiej wysokości taka nagroda powinna zostać wypłacona skoro podstawą jej naliczenia jest wynagrodzenie należne w miesiącu nabycia do niej prawa, a w tym okresie pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim?

Wyjaśnienie

Pracodawca  w tej sytuacji powinien wypłacić nagrodę jubileuszową w dniu nabycia do niej na prawa bez znaczenia w tym przypadku jest przebywanie pracownika na zwolnieniu lekarskim. Zwolnienie lekarskie nie ma również znaczenia jeśli chodzi o wysokość podstawy nagrody jubileuszowej. Przepisy określające zasady przy ustalaniu podstawy tego świadczenia pracowniczego uregulowane są w § 14–19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Zgodnie z przytoczonym przepisem z podstawy wymiaru wspomnianej nagrody wyłącza się:

• jednorazowe lub nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania, bądź za określone osiągnięcie,
• wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
• gratyfikacje (nagrody) jubileuszowe,
• wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
• ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy,
• dodatkowe wynagrodzenie radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
• wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
• kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• nagrody z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne, należności przysługujące z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
• odprawy emerytalne lub rentowe albo inne odprawy pieniężne,
• wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy
• jednorazowe i nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania bądź konkretne osiągnięcia.

W związku z tym podstawa naliczenia nagrody jubileuszowej będzie składać się z wynagrodzenia w stałej stawce miesięcznej (bez pomniejszenia za czas nieobecności pracownika) oraz ze składników zmiennych ustalonych w średniej wysokości (jeśli takie wystąpiły).

Autor: Magdalena Łapaj

Drodzy czytelnicy w artykule dotyczącym inwentaryzacji wyjaśniłam, że inwentaryzacja w jednostce nie może zakończyć się z dniem 15 stycznia następnego roku budżetowego. Ostatnim etapem inwentaryzacji jest właśnie weryfikacja sald. Myślę, że czas bezpośrednio przypadający przed terminem sporządzenia przez nas sprawozdań finansowych jest odpowiednim momentem do przeprowadzenia takiej weryfikacji. Zatem pojawia się pytanie jakie salda kont powinniśmy weryfikować i jak poprawnie udokumentować ten etap inwentaryzacji. W dzisiejszym artykule postaram się to Państwu przybliżyć.

Weryfikacja sald ma służyć przede wszystkim sprawdzeniu poprawności przyjętych wartości do ksiąg rachunkowych. Powołany przez kierownika jednostki zespół weryfikacyjny powinien tej weryfikacji dokonywać z dokumentami źródłowymi. No i w tym miejscu może pojawić się zapytanie co rozumiemy poprzez pojęcie dokumentu źródłowego. Otóż jest to dokument stanowiący podstawę dokonanego zapisu księgowego. Poniżej przedstawię przykładowy zakres weryfikacji poszczególnych kont księgowych z określeniem dokumentów źródłowych.

KONTO	PRZEDMIOT WERYFIKACJI	DOKUMENT ŹRÓDŁOWY
011	Grunty	Dokument potwierdzający własność.
020	Wartości niematerialne i prawne	Dokument potwierdzający zakup.
080	Środki trwałe w budowie	Dokumenty potwierdzające poniesione nakłady na budowę czy ulepszenie środka trwałego.
141	Środki pieniężne w drodze	Wyciąg bankowy
201	Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami	Weryfikacja odbywa się poprzez dopisanie/odpisanie wartości dokumentów, które wpłynęły do jednostki po 15 stycznia
221,226	Należności publicznoprawne	Decyzje administracyjne, postanowienia, protokoły, pisma, informacje, wyciągi bankowe.
222	Rozliczenie dochodów budżetowych	Wyciągi bankowe oraz sprawozdania budżetowe za IV kwartał
223	Rozliczenie wydatków budżetowych	Wyciągi bankowe oraz sprawozdania budżetowe za IV kwartał
225	Rozrachunki z budżetami	Pit-4R, listy płac, deklaracje
229	Pozostałe rozrachunki publicznoprawne	Deklaracja DRA, listy płac
231	Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń	Listy płac
234	Pozostałe rozrachunki z pracownikami	Listy płac, inne dokumenty stanowiące podstawę wypłaty
240	Pozostałe rozrachunki	Listy wypłat, listy płac,
290	Odpisy aktualizujące	Dokument stanowiący podstawę do zaewidencjonowania odpisów aktualizujących w określonej wartości
800	Fundusz jednostki	m.in. Sprawozdania budżetowe za IV kwartał, dokumenty potwierdzające otrzymanie/przekazanie nieodpłatnie środka trwałego, sprawozdanie finansowe za rok poprzedni.
840	Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów	m.in. Sprawozdania budżetowe za IV kwartał, decyzje, informacje, postanowienia itp.
851	Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych	Wyciągi bankowe, listy wypłat świadczeń, dokumenty stanowiące podstawę do dokonania odpisu w określonej wysokości.
860	Wynik Finansowy	Dokumenty stanowiące podstawę ewidencji wszystkich kosztów i przychodów
999	Zaangażowanie wydatków budżetowych roku następnego	Sprawozdania budżetowe za IV kwartał.

Pamiętajmy, że powyższa tabela stanowi tylko przykład, a szczegóły dotyczące inwentaryzacji powinny zostać określone w naszych instrukcjach inwentaryzacyjnych. Weryfikacja sald powinna być udokumentowana za pomocą protokołu, z którego jasno powinien wynikać jej przebieg oraz wyniki. Wyniki inwentaryzacji powinny być spójne z danymi ujmowanymi przez nas w sprawozdaniach finansowych. Dlatego też poprawne przeprowadzenie i zakończenie inwentaryzacji jest tak ważne. Do inwentaryzacji powinniśmy dołączyć zestawienie obrotów i sald kont analitycznych na dzień 31 grudnia danego roku obrotowego.

Autor: Magdalena Łapaj

Drodzy czytelnicy w dzisiejszym artykule postaram się z Wami podzielić swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi kosztów realizacji zadań zleconych gminie oraz poziomu ich pokrycia z przyznanej dotacji.

Pracuję w dość dużej jednostce budżetowej na terenie Województwa Śląskiego i muszę Państwu powiedzieć, że w ostatnim czasie zaczęłam bardziej wnikliwie przyglądać się kosztom działalności własnej jednostki. Zapewne na przeróżnych branżowych stronach słychać opinie o tym, ze koszty obsługi zadań zleconych są nieadekwatne do ponoszonych przez gminę kosztów, ale czy faktycznie tak jest? Po wstępnej analizie budżetu zadań zleconych okazało się, że na zadania na które zgodnie z zgodnie z art. 49 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego gmina powinna otrzymać dotację w wysokości zapewniającej ich realizację, nie do końca gmina takie środki dotacyjne otrzymuje. A dlaczego tak się dzieje? Jak zapewne wiemy, poziom kosztów obsługi na poszczególnych zadaniach zleconych z reguły uzależniony jest od np. otrzymanej dotacji, wysokości wypłaconych świadczeń, bądź też od ilości wydanych rozstrzygnięć w sprawie. Jednak jeśli wskaźnik określający poziom tych kosztów pozostaje niezmienny od lat i ustawowo nie podlega on waloryzacji to zapewne w większości gmin poziom przysługujących kosztów obsługi zadań zleconych niestety nie jest współmierny z rosnącymi kosztami. Dlaczego wspominam o waloryzacji? Otóż od ostatniego czasu mamy do czynienia z dużą ilością zdarzeń gospodarczych, które to mają bezpośredni wpływ na wzrost kosztów, o których mowa, a mianowicie:

• znaczące wzrosty wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• coroczne zmiany rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych,
• wzrost kosztów związanych z bieżącym utrzymaniem takich jak np. zakup energii elektrycznej, usług i materiałów,
• wzrost kosztów związanych z odpisem na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.

Czy na skutki finansowe powyższych zdarzeń gospodarczych gmina otrzymuje dodatkowe środki? Oczywiście, że nie i w związku z tym stoi przed wyborem pomiędzy redukcją etatów i jednoczesnym dodatkowym obciążeniu pracą innych pracowników, a dokładaniem z własnych środków do kosztów realizacji tych zadań. Ciekawym przypadkiem takiego zadania zleconego jest świadczenie wychowawcze, którym to zgodnie z nowelą do ustawy  o świadczeniu wychowawczym ma zajmować się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ciekawym jest fakt, że w tejże ustawie nie ma wzmianki o tym, że do dnia dzisiejszego są gminy, w których wypłata tego świadczenia za stare okresy zasiłkowe w dalszym ciągu jest realizowana. Mało z tego w gminach tych sama obsługa nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego wymaga utrzymania zatrudnienia i ponoszenia z tym związanych kosztów. Ile gmina dostaje? No przeważnie 2 000 zł rocznie…….pozostaje tylko przemilczeć ten przykry fakt.

Kolejnym takim przykładem jest świadczenie rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Poziom wskaźnika określającego wysokość kosztów obsługi nie zmienił się w tym przypadku od 2005 roku! Dla przypomnienia minimalne wynagrodzenie w 2005 roku wynosiło 849 zł, w roku 2025 wynosi 4 666 zł, co stanowi kwotę blisko 5,5 krotnie wyższą! Nie wspomnę już o wzrostach kosztów związanych z energią elektryczną, wodą, zakupem materiałów czy kosztem usług takich jak np. usługi pocztowe.  Fakt ilość wniosków dotyczących tych świadczeń rok rocznie spada, ale obsługa nienależnie pobranych świadczeń i obsługa dłużnika alimentacyjnego oraz realizacja nowych zapisów ustawowych wcale nie wpływa na zmniejszenie ilości pracy. Musze w tym miejscu wspomnieć, że gmina pobiera część dochodów z pozyskanych od dłużników alimentacyjnych należności. Te pozyskane dochody zgodnie z obowiązującymi przepisami w pierwszej kolejności powinna przeznaczyć na obsługę dłużników alimentacyjnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Zapewne w wielu gminach tak też się dzieje, lecz czy wysokość tych dochodów jest wystarczająca i pokrywa stronę wydatkową wspomnianego zadania? Od kilku lat niestety wysokość dochodów z tego tytułu ustawodawca ograniczył, wprowadzając zapis w art. 27 pkt. 11 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, zgodnie z którym wpłaty należności od dłużników winny być w pierwszej kolejności rozliczane na odsetki. Taki stan rzeczy jest niekorzystny jeszcze z jednego powodu, a mianowicie rozliczanie wpłat w ten sposób powoduje brak możliwości spłaty należności głównej przez dłużnika i ciągły przyrost należności wymagalnych.

Moi Drodzy temat jest bardzo rozległy i złożony, mogłabym przytaczać miliony takich przykładów. Jeśli jeszcze tego nie zrobiliście przyjrzyjcie się kosztom ponoszonym przez własną jednostkę. Ciekawa jestem czy macie podobne wnioski i spostrzeżenia. Reasumując, aby coś w kwestii finansowania zadań zleconych się zmieniło konieczne są natychmiastowe  zmiany ustawowe. Zmiany te powinny być poparte głębokimi analizami i zaproszeniem do rozmów strony samorządowej, która mierzy się bezpośrednio z problemem nieadekwatności otrzymywanych środków na realizację zadań zleconych.

 Autor: Magdalena Łapaj

Jak już wspomniałam we wcześniejszym artykule, w dokumencie PIT 2 znajdują się wszystkie wnioski i oświadczenia podatnika, które mają wpływ na sposób ustalenia zaliczki na podatek dochodowy.

Rozpoczynając wypełnianie PIT 2 w punkcie 1 podatnik podaje swój numer identyfikacyjny lub NIP (jeżeli prowadzi dodatkowo działalność gospodarczą).

Blok A – Dane identyfikacyjne podatnika (pracownik podaje swoje podstawowe dane osobowe);

• Blok B – Dane płatnika, któremu składane jest oświadczenie/wniosek; (pracownik wskazuje zakład pracy – płatnika zaliczek na podatek dochodowy);
• Blok C – Oświadczenia podatnika składanego płatnikowi w sprawie pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek;

Kwota zmniejszająca podatek (300zł) może być podzielona i wykorzystana u maksymalnie 3 płatników, (pozycja 6) czyli:

–  1/12 kwoty zmniejszającej podatek – 300 zł (u jednego płatnika);

–  1/24 kwoty zmniejszającej podatek – po 150 zł (u dwóch płatników);

–  1/36 kwoty zmniejszającej podatek – po 100 zł (u trzech płatników).

Zaznaczenie odpowiedniej pozycji określi jaką część kwoty wolnej od podatku pracodawca uwzględni przy wyliczeniu zaliczki na podatek dochodowy.

Pozycja 7 dotyczy wycofania wcześniej złożonego wniosku.

• Blok D – Oświadczenia podatnika składanego płatnikowi w sprawie pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek – dotyczy podatników, którzy mają przyznane m.in. prawo do emerytury lub renty;

Organy rentowe uwzględniają ulgę podatkową w pełnej wysokości. Blok D wypełnia podatnik wnioskujący o stosowanie niższej kwoty wolniej od podatku, czyli: 150zł (1/24) lub 100 (1/36). Tak samo należy postąpić w przypadku, jeżeli podatnik pobierający rentę lub emeryturę chce zrezygnować z ww. oświadczeń bądź z całej kwoty wolnej od podatku – 300zł (1/12), wtedy wypełnia pozycję 9 zaznaczając odpowiednie pole.

• Blok E – Oświadczenia podatnika składanego płatnikowi o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów (z małżonkiem / jako osoba samotnie wychowująca dziecko);

W pierwszej części (pozycja 10) należy zaznaczyć, czy pracownik będzie się rozliczał z małżonkiem, czy jako samotny rodzic. Kolejnym krokiem jest określenie przewidywanego dochodu,

I tak, jeżeli:

1. przewidywane dochody pracownika nie przekroczą 120 000 zł, a współmałżonek albo dziecko nie osiąga żadnych dochodów, które łączą się z jego dochodem, wtedy pracodawca będzie pobierał zaliczkę w wysokości określonej w I progu skali podatkowej i będzie stosował podwójną kwotę zmniejszającą podatek; 
2. przewidywane dochody pracownika przekroczą 120 000 zł, a przewidziane dochody współmałżonka lub dziecka, które łączą się z jego dochodami nie przekroczą kwoty 120 000 zł, wtedy pracodawca będzie pobierał zaliczkę w wysokości określonej w I progu skali podatkowej i będzie stosował pojedynczą kwotę zmniejszającą podatek.

Pracownik powinien wykreślić pozycję, z której nie będzie korzystał.

• Blok F – Oświadczenia podatnika składanego zakładowi pracy w sprawie korzystania z podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów;

Blok ten może uzupełnić pracownik, którego miejsce zamieszkania jest poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy i nie otrzymuje on dodatku za rozłąkę (pozycja 12). Jeżeli jednak w ciągu roku pracownik zmieni miejsce zamieszkania na miejscowość, w której znajduje się zakład pracy musi on dokonać aktualizacji PIT 2, wycofując poprzednie oświadczenie (pozycja 13).

• Blok G – Oświadczenia podatnika składanego płatnikowi w sprawie zwolnień, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152–154 ustawy, czyli:

                        – ulga na powrót (art. 21 ust. 1 pkt 152) – zaznaczając tę opcję, należy podać lata, w których ulga może być stosowana (ulga ograniczona jest do 4 lat),

                        – ulga dla rodzin 4+ (art. 21 ust. 1 pkt 153),

                         – ulga dla pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 154);

Chcąc wycofać uprzedni złożone oświadczenia, pracownik zaznacza pozycję 15.

Zaznaczając dowolną opcję w pozycji 14 pracownik ponosi odpowiedzialność karną za składanie fałszywego oświadczenia.

• Blok H – Wniosek podatnika składany płatnikowi o niestosowanie ulgi dla młodych lub pracowniczych kosztów uzyskania przychodów;

Ulgę dla młodych stosuje się z mocy ustawy i polega ona na zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych przez podatnika do ukończenia 26 roku życia oraz do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł. Jednakże pracownik w każdym momencie może wnioskować o obliczanie zaliczek na podatek dochodowy bez stosowania ulgi i pracowniczych kosztów uzyskania przychodów. Wtedy może złożyć PIT 2 zaznaczając odpowiednie pozycje bloku H. Po złożeniu takiego wniosku pracodawca będzie obliczał i pobierał zaliczkę na podatek dochodowy.

Pozycję 17 zaznaczamy, gdy chcemy wycofać wcześniej złożony wniosek.

• Blok I – Wniosek podatnika składany płatnikowi o rezygnację ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu;

50% koszty uzyskania przychodu w przypadku wskazanym w ustawie dotyczą: tytułu zapłaty lub opłaty licencyjnej twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego – w wysokości 50% uzyskanego przychodu oraz z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – w wysokości 50% uzyskanego przychodu.

Autor: Wioletta Frach

Potrącenia komornicze -przykłady

W poprzednim artykule opisałam podstawowe zasady jakie obowiązują pracodawcę przy dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia pracownika. Teraz kolej na przykłady.

Jak należy wyliczyć wysokość potrącenia z wynagrodzenia przy założeniu, że jest to potrącenie alimentacyjne?

Dokonując potrąceń alimentacyjnych z wynagrodzenia nie istnieje kwota wolna od potrąceń. Pracodawca wyliczając wynagrodzenie może dokonać potrącenia w pełnej wysokości tj. 60%, a wtedy pracownik otrzymujący minimalne wynagrodzenie otrzyma 40% minimalnego wynagrodzenia.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Wynagrodzenie brutto wynosi 4666 zł. Z wynagrodzenia pracownik ma potrącane zwykłe koszty uzyskania przychodu oraz kwotę ulgi podatkowej. Na rzecz swojego małoletniego syna ma zasądzone alimenty w wysokości 1500zł.

	Wyliczenie wynagrodzenia do wypłaty
Wynagrodzenie brutto	4 666,00
Podstawa ZUS	4 666,00
Składki na ub. społeczne	639,71
Podstawa ub. zdrowotne	4 026,29
Ubezpieczenie zdrowotne	362,37
Podstawa zaliczki na podatek dochodowy	3 776,00
podatek	153,00
Wynagrodzenie netto	3 510,92
Potrącenie alimentacyjne	1 500,00
Wynagrodzenie do wypłaty	2 010,92

Pracodawca mógł potrącić alimenty w pełnej wysokości, ponieważ potrącenie nie przekroczyło 60 % wypłaconego wynagrodzenia netto.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Wynagrodzenie brutto wynosi 4666 zł. Z wynagrodzenia pracownik ma potrącane zwykłe koszty uzyskania przychodu oraz kwotę ulgi podatkowej. Na rzecz swojego małoletniego syna ma zasądzone alimenty w wysokości 2500zł.

	Wyliczenie wynagrodzenia do wypłaty
Wynagrodzenie brutto	4 666,00
Podstawa ZUS	4 666,00
Składki na ub. społeczne	639,71
Podstawa ub. zdrowotne	4 026,29
Ubezpieczenie zdrowotne	362,37

Podstawa zaliczki na podatek dochodowy	3 776,00
podatek	153,00
Wynagrodzenie netto	3 510,92
Potrącenie alimentacyjne	2106,55
Wynagrodzenie do wypłaty	1404,37

 Pracodawca mógł potrącić alimenty do wysokości 2106,55 – do wysokości 60 % wypłaconego wynagrodzenia netto. Pracownik otrzymał 40% wynagrodzenia netto.

Jak należy wyliczyć wysokość potrącenia z dwóch wynagrodzeń w miesiącu, przy założeniu, że są to tylko potrącenia niealimentacyjne?

Z pierwszego wypłaconego w miesiącu wynagrodzenia dokonujemy potrącenia należności określając przy tym kwotę wolną od potrąceń oraz kwotę graniczną. W terminie wypłaty kolejnego wynagrodzenia ponownie przeliczamy i korygujemy potrącenie uwzględniając już to potrącone. W związku z tym musimy zsumować składniki wynagrodzeń netto, ustalić jeszcze raz łączną kwotę potrącenia i kwotę graniczną.

Przykład

Pracownikowi zaplanowano wypłacić wynagrodzenie 26 lutego 2025 r. w kwocie 5000 zł brutto a na dzień 28 lutego 2025 r. zaplanowano wypłacić „13” w wysokości 4200 zł brutto. W związku z niespłaconą pożyczką bankową w wysokości 15000zł powstała u pracownika należność komornicza. Pracownik ma potrącane zwykłe koszty uzyskania przychodu oraz kwotę ulgi podatkowej.

Lista wypłat	26.02.2025	28.02.2025	Narastająco
wynagrodzenie za luty brutto	5000	—————-	5000
Dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2024 r. brutto	——————-	4200	4200
Podstawa ZUS	5000	4200	9200
Składki ub. społ.	685,50	575,82	1261,32
Podstawa składki zdrowotnej	4314,50	3624,18	7938,68
Składka zdrowotna	388,31	326,18	714,48
Podstawa opodatkowania z uwzględnieniem	4065	3624	7689
Zaliczka na podatek dochodowy	188	435	623
Kwota netto	3738,19	3397,58	7135,77
Dopuszczalna kwota potrącenia netto x 1/2	1869,09	1698,79	3567,88
Wysokość potrącenia	227,27	Przeliczamy narastająco	3340,61
Kwota do wypłaty	3510,92		56,97

Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązująca w miesiącu wypłaty 4666 zł.

Wynagrodzenie za luty

Kwota wolna od potrąceń 3510,92

Kwota do potrącenia 3738,19 – 3510,92 = 227,27

Dodatkowe wynagrodzenie roczne

Kwota wolna od potrąceń 3510,92

Korekta wynagrodzenia

Kwota wolna od potrąceń 3510,92

Kwota do potrącenia 7135,77– 3567,88 = 3567,89

W powyższej sytuacji kwota jaką można potrącić w lutym wynosi po korekcie 3340,61 (dopuszczalna kwota potrącenia wynosi 3567,88 -227,27(potrącone już 26.02.2025 r.)) Łącznie z wypłatą „13” pracownik otrzyma wynagrodzenie przewyższające kwotę wolna od potraceń (3510,92 + 56,79 = 3567,71)

Autor: Wioletta Frach