Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – dzisiaj przedstawiamy czwartą część odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące funduszu.
- Czy byłemu pracownikowi, który rozwiązał umowę o pracę i po 2 latach przeszedł na emeryturę, należy naliczyć odpis uznaniowy, jeśli przyczyną rozwiązania umowy nie było przejście na emeryturę ani rentę, a pracownik był bezrobotny w celu uzyskania uprawnień emerytalnych?
Odpowiedź
Tak, sam fakt nabycia praw emerytalnych jest kluczowy, niezależnie od momentu ich nabycia.
Jeśli byłemu pracownikowi brakuje nowej pracy przed uzyskaniem emerytury, to staje się emerytem wobec byłego pracodawcy. W takiej sytuacji pracodawca powinien zwiększyć odpis dla tego emeryta i zapewnić mu pomoc socjalną z funduszu.
- Czy za emeryta, który podjął zatrudnienie w innym zakładzie pracy, ale nie stracił prawa do emerytury należy robić odpis uznaniowy ?
Odpowiedź: Tak, gdyż były pracownik/emeryt nie stracił prawa do emerytury wobec tego w dalszym ciągu zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy o ZFŚS jest w grupie osób uprawnionych do świadczeń z ZFŚS. Stawianą tezę potwierdza Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2024 r. (sygn. akt III PZP 3/23):
„Emeryt, który uprzednio przeszedł na emeryturę i podjął zatrudnienie u innego pracodawcy, gdzie otrzymuje wynagrodzenie w wysokości niepowodującej zawieszenia wypłaty emerytury, jest „emerytem – byłym pracownikiem” w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych(…)”
- Jaką metodę statystyczną może wybrać jednostka przy wyliczaniu przeciętej liczby zatrudnionych jeżeli wiemy, że w miesiącu styczniu br. ruchy kadrowe przedstawiały się następująco::
| dzień | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
| zatrudnienie | 50 | 50 | 50 | 55 | 55 | 55 | 55 | 60 | 60 | 60 | 58 | 58 | 58 | 50 | 50 | 50 | 50 | 50 | 48 | 48 | 48 | 48 | 45 | 45 | 45 | 45 | 47 | 47 | 48 | 49 | 50 |
Odpowiedź:
Przy ustalaniu przeciętnej liczby zatrudnionych dla celów naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, stosuje się przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 marca 2009 roku (Dz.U. nr 43, poz. 349). Te przepisy nie precyzują konkretnej metody obliczenia tej liczby, dlatego do tego celu wykorzystuje się trzy różne metody statystyczne.
- średniej arytmetycznej – czyli sumowanie stanu zatrudnienia z każdego dnia roboczego w miesiącu i podzielenie wyniku przez liczbę dni danego miesiąca. Najczęściej stosowana w przypadku dużych fluktuacji kadrowych, to najbardziej czasochłonna metoda wyliczania przeciętnej liczby zatrudnionych;
- średniej chronologicznej – To suma połowy stanu zatrudnienia z pierwszego i ostatniego dnia miesiąca oraz pełnego stanu zatrudnienia na 15. dniu miesiąca. Tak wyliczoną sumę dzielimy przez 2. Stosuje się ją najczęściej w jednostkach, w których zmiany poziomu zatrudnienia w poszczególnych miesiącach są nieznaczne;
- metody uproszczonej – czyli dodanie liczby zatrudnionych w pierwszym i ostatnim dniu danego miesiąca i podzielenie jej przez 2. Stosuje się ją najczęściej w jednostkach, w których zmiany poziomu zatrudnienia w poszczególnych miesiącach są sporadyczne.
Wobec powyższego należałoby sprawdzić, która z metod statystycznych będzie odzwierciedlała stan przeciętnej liczby zatrudnionych.
Wyliczenie przeciętnej liczby zatrudnionych:
średnia arytmetyczna : (9×50)+(4×55)+(3×60)+(3×58)+(5×48)+(4×45)+(2×47)+(1×49) = 1587/31 = 51,19
średnia chronologiczna : [ (50/2)+(50/2)+50 ]/2 = 50
metoda uproszczona: (50+50)/2 = 50
Z uwagi na częste i znaczne ruchy kadrowe, najlepszą metodą wyliczenia przeciętnej liczby zatrudnionych wydaje się być metoda średniej arytmetycznej
- Jaka będzie wysokość odpisu na ZFŚS jeżeli wiemy, że jednostka budżetowa zatrudnia:
- 50 pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy, z czego 10 z nich obecnie jest na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim,
- 5 pracowników na ¾ etatu na umowę na czas zastępstwa
- 3 pracowników z orzeczeniem o niepełnosprawności w pełnym wymiarze czasu pracy,
- 10 pracowników na prace interwencyjne na ½ etatu,
- 6 pracowników na ¼ etatu przebywających na urlopach bezpłatnych,
- 3 stażystów w celu nauki zawodu,
- 5 pracowników zatrudnionych na umowę zlecenie.
W jednostce nie odnotowano istotnych ruchów kadrowych.
Odpowiedź:
Przy ustalaniu wysokości odpisu, niezbędne jest obliczenie przeciętnej liczby zatrudnionych. Zakładamy, że jednostka korzysta z metody uproszczonej ze względu na brak istotnych zmian kadrowych w poszczególnych miesiącach
Wyliczenia przeciętnej liczby zatrudnionych przedstawia poniższa tabela:
| Liczba zatrudnionych | Wymiar etatu | Obliczenia | Liczba zatrudnionych w przeliczeniu na pełne etaty |
| 50 | 1/1 | 50×1/1 | 50 |
| 5 | 3/4 | 5×3/4 | 3,75 |
| 3 | 1/1 | 3×1/1 | 3 |
| 10 | 1/2 | 10×1/2 | 5 |
| 6 | 1/4 | 6×1/4 | 1,5 |
| Przeciętna liczba zatrudnionych w przeliczeniu na pełne etaty | 63,25 | ||
Do przeciętnej liczby zatrudnionych nie wliczono stażystów oraz osób zatrudnionych na umowę zlecenie, gdyż nie posiadają oni statusu pracownika. Wliczono natomiast osoby przebywające na urlopach macierzyńskich, rodzicielskich i bezpłatnych.
Przeciętna liczba zatrudnionych wynosi 63,25, zakładając stały stan zatrudnienia na pierwszy i ostatni dzień każdego miesiąca.
Wobec tego odpis podstawowy wyniesie:
63,25 x 2 417,14 zł = 152 884,11 zł
Natomiast odpis uznaniowy:
3 x 402,86 zł = 1 208,58 zł
Odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 2024 r. wyniesie 154 092,69 zł
Autor: Magdalena Łapaj
