Kategoria: Artykuł

CO TO JEST PONOWNE WYKORZYSTYWANIE INFORMACJI SEKTORA PUBLICZNEGO?

zeszyt na laptopie

Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1641 ze zm.), zwana dalej ustawą określa zasady otwartości danych, zasady i tryb udostępniania i przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania oraz podmioty, które udostępniają lub przekazują te informacje, warunki ponownego wykorzystywania oraz zasady ustalania opłat za ponowne wykorzystywanie. Ustawa ta wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024 z dnia 20 czerwca 2019 r. sprawie otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz. Urz. UE L 172 z 26.06.2019, str. 56).

Art. 3 ustawy wskazuje podmioty zobowiązane do udostępniania lub przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania i są nimi w szczególności jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, inne państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Świadczy to o tym, że jednostki organizacyjne pomocy społecznej podlegają reżimowi tej ustawy, a to dlatego, że są wymienione w art. 3 ustawy a także nie podlegają wyłączeniu, o którym mowa w art. 4 ustawy. Jednostkami wyłączonymi są m. in. samorządowe instytucje kultury oraz inne podmioty prowadzące działalność kulturalną, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, podmioty, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, np.: przedszkola, szkoły, poradnie psychologiczno pedagogiczne.

Jeżeli wiemy, że jednostki organizacyjne pomocy społecznej (tzw. Podmiot zobowiązany) zobowiązane są do stosowania ustawy, to jakie obowiązki spoczywają?

Podmiot zobowiązany udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej w menu przedmiotowym w kategorii „Ponowne wykorzystywanie” i określa warunki udostępniania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania.

Podmiot zobowiązany, który udostępnia lub przekazuje informacje sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania przekazuje informacje sektora publicznego w celu jej ponownego wykorzystywania na wniosek, w przypadkach gdy informacja sektora publicznego:

  1. Nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej
  2. Została udostępniona w innym systemie teleinformatycznym niż Biuletyn Informacji Publicznej i nie zostały określone warunki ponownego wykorzystywania lub opłaty za ponowne wykorzystywanie albo nie poinformowano o braku takich warunków lub opłat.
  3. Będzie wykorzystywana na warunkach innych niż zostały dla tej informacji określone.
  4. Została udostępniona lub przekazana na podstawie innych ustaw określających zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami sektora publicznego. Wniosek strona powinna wnieść w postaci papierowej albo elektronicznej i musi zawierać w szczególności:
  • nazwę podmiotu zobowiązanego,
  • informacje o wnioskodawcy, w tym imię i nazwisko albo nazwę oraz adres umożliwiający dostarczenie odpowiedzi do wnioskodawcy albo pełnomocnika tego wnioskodawcy w sposób lub w formie wskazanych we wniosku,
  • wskazanie informacji sektora publicznego, która będzie ponownie wykorzystywana, a jeżeli jest już udostępniona lub przekazana, warunki, na jakich ma być ponownie wykorzystywana oraz źródło udostępnienia lub przekazania,
  • wskazanie celu ponownego wykorzystywania, w tym określenia rodzaju działalności, w której informacje sektora publicznego będą ponownie wykorzystywane, w szczególności wskazanie dóbr, produktów lub usług,
  • wskazanie formy przygotowania informacji sektora publicznego, a w przypadku postaci elektronicznej, także wskazanie formatu danych,

wskazanie:

  • sposobu przekazania informacji sektora publicznego, o ile nie są udostępnianie lub nie zostały przekazane w inny sposób,
  • sposobu i okresu dostępu do informacji gromadzonych i przechowywanych w systemie teleinformatycznym.

W przypadku niespełnienia warunków formalnych wniosku, wzywa się wnioskodawcę do uzupełnienia braków, poucza, że ich nieusunięcie w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.

Wniosek rozpatruje się niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku. Jeżeli podmiot zobowiązany nie może rozpatrzyć wniosku w terminie 14 dni, wówczas zawiadamia wnioskodawcę o przyczynach opóźnienia oraz terminie, w jakim rozpatrzy wniosek, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia tego wniosku. Podmiot zobowiązany nie powinien zapomnieć o dopełnieniu wobec wnioskodawcy obowiązku informacyjnego, o którym mowa w art. 13 RODO.

Podmiot zobowiązany udostępnia informacje sektora publicznego lub przekazuje w celu ich ponownego wykorzystywania bezpłatnie. Jednakże może nałożyć opłatę za ponowne wykorzystywanie, jeżeli przygotowanie lub przekazanie informacji w sposób lub w formie wskazanych we wniosku o ponowne wykorzystywanie wymaga poniesienia dodatkowych kosztów. Podmiot zobowiązany ustalając wysokość opłaty uwzględnia koszty przygotowania lub przekazania informacji sektora publicznego w określony sposób i w określonej formie oraz inne czynniki, które będą brane pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosków o wykorzystywanie, które mogą mieć wpływ w szczególności na koszt lub czas przygotowania lub przekazania informacji. Łączna wysokość opłaty nie może przekroczyć sumy kosztów poniesionych bezpośrednio w celu przygotowania lub przekazania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania w określony sposób i w określonej formie. Wnioskodawca może żądać od podmiotu zobowiązanego wytłumaczenia się w jaki sposób opłata została wyliczona.

Organem odwoławczym od decyzji o odmowie wyrażenia zgody na ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego oraz od decyzji o warunkach ponownego wykorzystywania lub o wysokości opłat za ponowne wykorzystywanie jest minister właściwy do spraw informatyzacji. W zakresie nieuregulowanym ustawą do decyzji o odmowie wyrażenia zgody na ponowne wykorzystywanie stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. Do skarg rozpatrywanych w postępowaniach o ponowne wykorzystywanie stosuje się przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Prawo do ponownego wykorzystywania podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych, ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa lub prywatność osoby fizycznej, w tym ochronę danych osobowych.

Autor: dr Agnieszka Gazda

Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani opracowaniem instrukcji dotyczącej ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego do zamieszczenia w BIP, firma Jaźwińska – Szkolenia przygotuje ją dla Was. Zachęcamy do kontaktu z nami.

ZMIANY W DEKLARACJI DOSTĘPNOŚCI

babcia przed laptopem

Deklaracja dostępności jest to opis dostępności podmiotu publicznego dla osób z niepełnosprawnościami. Celem jej jest informowanie osoby o rozwiązaniach, ale też problemach, jakie spotkają na stronie internetowej, w aplikacji mobilnej i w budynku/budynkach podmiotu publicznego. Od 23 września 2020 r. taka deklaracja jest obowiązkowa dla każdej strony internetowej, a od 23 czerwca 2021 r. dla każdej aplikacji mobilnej, która należy do podmiotu publicznego.

Obowiązek ten wynika z Ustawy z 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 83). Zgodnie z art. 9 tej ustawy jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego, będące jednostkami sektora finansów publicznych, oraz gminne osoby prawne, które spełniają warunki określone w art. 2 pkt 3, mogą zapewniać dostępność cyfrową elementów stron internetowych lub aplikacji mobilnych określonych w art. 8 ust. 2 pkt 2 przez ich umieszczenie na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej lub wybranej stronie internetowej jednostki samorządu terytorialnego. Art. 10 ust. 4 ustawy określa jakie elementy taka deklaracja musi zawierać.

Niezmiernie ważną kwestią jest to, że podmioty publiczne zobowiązane są dokonać przeglądu i aktualizacji deklaracji dostępności do dnia 31 marca każdego roku oraz niezwłocznie w każdym przypadku, gdy strona internetowa lub aplikacja mobilna podlega zmianom mogącym mieć wpływ na jej dostępność cyfrową. Oznacza to, że termin aktualizacji nastąpi wkrótce.

Nie może umknąć uwagi fakt, że 17 marca 2023 r. została ogłoszona ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz. U. poz. 511). Wejdzie w życie 17 kwietnia 2023 r. W związku z tym warto zasygnalizować najistotniejsze zmiany jakie zachodzą dla podmiotów publicznych.

W Art. 3 ust. 2 dodano pkt 9, według którego ustawy nie stosuje się do schematów i dokumentacji technicznych w formie nietekstowych. Takie schematy są elementami dokumentacji, np. w postępowaniach przetargowych, które są publikowane na stronach internetowych i dla których ważna jest pewność poprawnego przygotowania całości dokumentów. Wyłączenie schematów i dokumentacji technicznej z zakresu przedmiotowego ustawy pozwoli na uniknięcie wątpliwości co do tego, w jakim zakresie konieczne jest zapewnienie dostępności cyfrowej dokumentów, co do których jest to bardzo trudne.

Nowe brzmienie art. 5 ust. 1 wprowadza obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej wszelkich treści publikowanych przez podmiot publiczny na stronach internetowych. Oznacza to, że podmiot publiczny, publikując treści na stronach internetowych lub w aplikacjach mobilnych, których nie jest właścicielem, odpowiada za dostępność cyfrową tych treści, wyłącznie w zakresie możliwości, jakie posiada, zarządzając tymi elementami strony internetowej lub aplikacji mobilnej.

Zmiana art. 5 ust. 3 wskazuje nową wersję normy przez odesłanie do Polskiej Normy wprowadzającej normę ETSI EN 301 549 V3.2.1:2021. Wskazuje to na możliwość powoływania się zarówno na wersję angielskojęzyczną, jak i polskojęzyczną zatwierdzoną przez krajową jednostkę normalizacyjną.

Nowo dodany art. 5a dotyczy multimediów pierwotnie nadawanych na żywo. Podmioty publiczne są obowiązane do publikowania na swoich stronach, relacji na żywo, np. z posiedzeń rad. Nagrania, które pozostają na stronie internetowej lub aplikacji mobilnej muszą mieć napisy czy audiodeskrypcję. Ustawodawca zdając sobie sprawę, że takie przygotowanie wymaga czasu wskazał na obowiązek uzupełnienia napisów czy audiodeskrypcji w terminie 14 dni od dnia zakończenia nadawania na żywo. W przypadku kiedy takie dostosowanie nie może nastąpić w ww. terminie – podmiot publiczny, publikując te multimedia, musi poinformować o terminie, w którym zapewni dostępność cyfrową opublikowanych multimediów, nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia zakończenia nadawania. Informacja taka powinna zostać zamieszczona razem z opublikowanym multimedium – tak, aby możliwe było zapoznanie się z nią.

W art. 8 ust. 1 ustawodawca doprecyzował pojęcie „nadmiernych kosztów”, które może być stosowane w uzasadnionych przypadkach do konkretnych, poszczególnych elementów strony internetowej lub elementów aplikacji mobilnej, a nie ich całości. W deklaracji dostępności należy wskazać poszczególne elementy, których udostępnienie nie było możliwe ze względu na nadmierny koszt. Podmiot publiczny powołujący się na nadmierne koszty dostosowania musi uwzględnić w analizie szacowane korzyści dla danego podmiotu publicznego w odniesieniu do szacowanych korzyści dla osób niepełnosprawnych. Wyłączenie to nie dotyczy podmiotów, których zadaniem publicznym jest prowadzenie działalności na rzecz osób niepełnosprawnych lub osób starszych. Oznacza to, że jednostki organizacyjne pomocy społecznej nie mogą się wyłączyć.

W art. 10 ust. 1 wskazano, że deklaracja dostępności powinna być sporządzona w tym samym języku co strona internetowa lub aplikacja mobilna, do której się odnosi.

Art. 10 ust. 4 pkt 4 – 6 i 8 zmienia elementy deklaracji, które muszą być zamieszczone w tej deklaracji:

– pkt 4 – deklaracja dostępności musi zawierać dane teleadresowe podmiotu publicznego wraz ze wskazaniem danych kontaktowych osoby odpowiedzialnej za dostępność cyfrową lub komórki organizacyjnej.

– pkt 5 – deklaracja dostępności musi zawierać informacje na temat utworzonych na stronie internetowej lub w aplikacji mobilnej niestandardowych skrótów klawiszowych, służących przemieszczaniu się po elementach strony internetowej lub elementach aplikacji mobilnej i uruchamianiu funkcji dostępnych na stronie internetowej lub w aplikacji mobilne.

– pkt 6 – deklaracja dostępności musi zawierać informację lub link do informacji o dostępności architektonicznej siedziby podmiotu publicznego dla osób niepełnosprawnych. Dodano możliwość umieszczenia w deklaracji dostępności linku do strony zawierającej informacje o dostępności architektonicznej.

– pkt 8 – wprowadza obowiązek podania do deklaracji dostępności na stronie internetowej linku do deklaracji dostępności aplikacji mobilnej i na odwrót, jeżeli podmiot publiczny takowe posiada.

Ze względu na dotychczasowe wątpliwości, gdzie ma być zamieszczona deklaracja dostępności (czy na www podmiotu publicznego czy na BIP) sprecyzowano art. 10 ust. 7. Ustawodawca dał możliwość wyboru publikowania deklaracji dostępności na stronie internetowej jak i na innej stronie internetowej niż strona, której dotyczy ta deklaracja. To samo tyczy się aplikacji mobilnej. Decyzja o takiej publikacji należy do podmiotu publicznego i jest traktowana jako dobra praktyka.

W art. 19 dotyczącym kar pieniężnych, uchylono kwestie dotyczące braku zapewnienia dostępności cyfrowej BIP, gdyż jest to efekt zmiany art. 10 ust. 7, tj. wyboru umieszczenia deklaracji. Stawki kar 10 000 zł (nie zapewnienie dostępności) i 5 000 zł (nie sporządzenie i nie publikowanie deklaracji dostępności) pozostały na takim samym poziomie.

Autor: dr Agnieszka Gazda

NOWOŚĆ – Zmiana rozporządzenia w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rodziny I Polityki Społecznej z dnia 16 lutego 2023 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych od 1 maja 2023r. OPS/CUS będą musiały dokonywać zmian m.in.:

  1. Zmienić decyzje naliczające odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze

UWAGA – decyzje określające odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze będą musiały być zmienione !

Zgodnie z § 4 ust. 1  cyt. rozporządzenia – Decyzje ustalające wysokość odpłatności za specjalistyczne usługi, o których mowa w § 4 ust. 6 rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu dotychczasowym, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, zachowują moc do dnia w nich określonego, jednak nie dłużej niż przez okres dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia – tj. do 1 lipca 2023 r.

2. Wskazano nowe miejsca  wpłaty należności za specjalistyczne usługi  opiekuńcze –

  • przed zmianą – wpłaty należało dokonać bezpośrednio lub przelewem do kasy urzędu gminy co znacznie utrudniało realizację tego zadania i wielokrotnie było niemożliwe do wykonania
  • po zmianie – bezpośrednio do kasy urzędu gminy, ośrodka pomocy społecznej albo centrum usług społecznych; przelewem na wskazane w decyzji konto

3. Skrócono wymagania co do doświadczenia zawodowego osób świadczących specjalistyczne usługi opiekuńcze

  • przed zmianą wymagany był „co najmniej półroczny staż”
  • po zmianie „co naj-mniej trzymiesięczne doświadczenie zawodowe”

UWAGA ! osoby, które przed dniem wejścia w życie zmieniającego rozporządzenia posiadały co najmniej półroczny staż w zakładach rehabilitacyjnych, mogą świadczyć specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi po dniu wejścia w życie tego rozporządzenia tj. po 1 maja 2023 r..

4. Zmieniono rozpiętość progów procentowych określających wysokość odpłatności w oparciu o kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej lub przypadającej na osobę w rodzinie

  • pełna odpłatność za 1 godz. zegarową będzie naliczana dopiero powyżej 600% kryterium dochodowego  
  • przed zmianą było to powyżej 330 % kryterium dochodowego

5. Doprecyzowano wymiar 1 godz. specjalistycznej usługi opiekuńczej  –  wskazano, że jest to godz. zegarowa (60 min.)

6. Uwzględniono nową formę organizacyjną jednostek pomocy społecznej tj. dodano centrum usług społecznych.

Autor: Małgorzata Jaźwińska

Nowe wsparcie finansowe dla gospodarstw domowych i podmiotów wrażliwych – obejmie wszystkie źródła ciepła

Nowe wsparcie finansowe - wszystkie źródła ciepła

Obserwujemy wzrost cen energii i nośników energii na rynku krajowym i zagranicznym. Rosnące ceny energii mocno wpływają na poziom inflacji co ma wpływ na wszystkich obywateli oraz instytucję użyteczności publicznej. W nadchodzącym sezonie grzewczym, wszyscy będą zmuszeni dokonywać wyższych opłat za źródła ciepła.

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej podjął działania osłonowe na rynku gazu wprowadzając ustawę z dnia 26 stycznia 2022 o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu (Dz.U. poz. 202 z póż.zm.) Wprowadzono również dodatek osłonowy a następnie dodatek węglowy dla gospodarstw domowych, obecnie Rada Ministrów, 23 sierpnia 2022 r., przyjęła projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw.

Nowa propozycja wsparcia dotyczy m.in. gospodarstw domowych i instytucji użyteczności publicznej. Rząd proponuje wsparcie w postaci dodatku dla gospodarstw domowych oraz dodatku dla podmiotów wrażliwych.

Źródła ciepła objęte wsparciem

Rząd przewiduje wsparcie w postaci „dodatku dla gospodarstw domowych”, których głównym źródłem ciepła jest:

  1. kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia albo piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane peletem drzewnym, drewnem kawałkowym lub innym rodzajem biomasy albo
  2. kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG, albo
  3. kocioł olejowy

– wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB),

Wysokość wsparcia

Dodatek dla gospodarstwa domowego, będzie wynosi:

  1. 3 000 złotych – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe zasilany peletem drzewnym lub innym rodzajem biomasy, z wyłączeniem drewna kawałkowego;
  2. 1 000 złotych – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia albo piec kaflowy, zasilane drewnem kawałkowym;
  3. 500 złotych – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG;
  4. 2 000 złotych – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł olejowy.

UWAGA

Dodatek dla gospodarstw domowych nie przysługuje gospodarstwom domowym, objętym pozytywnie rozpatrzonym wnioskiem o wypłatę dodatku węglowego, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym.

Termin składania wniosków

Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych składa się na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej ten wniosek.

Organ właściwy – weryfikacja wniosku

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje weryfikacji wniosku o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych, w szczególności w zakresie zgłoszenia lub wpisania głównego źródła ciepła w centralnej ewidencji emisyjności budynków. W przypadku gdy główne źródło ogrzewania zostało uruchomione do dnia 30 czerwca 2022 r., przy przyznawaniu dodatku bierze się pod uwagę deklarację złożoną przed dniem wejścia w życie ustawy.

Realizatorzy zadania

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta może, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, upoważnić swojego zastępcę, pracownika urzędu gminy albo kierownika ośrodka pomocy społecznej/ centrum usług społecznych, lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej, dyrektora centrum usług społecznych lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowań w sprawach dotyczących wypłaty dodatku dla gospodarstw domowych.

Finasowanie

Dodatki dla gospodarstw domowych oraz dodatki dla podmiotów wrażliwych będą finansowane z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, o którym mowa w art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568, z późn. zm.)

Autor: Małgorzata Jaźwińska

Projekt zmian w Kodeksie Pracy w zakresie tzw. danych wrażliwych

Małymi krokami przygotowywane są poprawki do Kodeksu Pracy, Rząd przyjął nowelizację Kodeksu Pracy.  Jednym z założeń jest umożliwienie pracodawcom dostęp do tzw. danych wrażliwych pracownika, czyli płynów ustrojowych zawartych w: wydychanym powietrzu, ślinie, pocie oraz zawartość substancji psychoaktywnych we krwi.

Zdolność do pracy – to pracodawca powinien ją określić i z pełną odpowiedzialnością dopuścić pracownika do pracy. Błędnie określona zdolność do pracy jest przyczyną wielu wypadków w pracy.

“Dzięki nowemu rozwiązaniu, oczekiwane jest zmniejszenie liczby przypadków, w których pracownik wykonywałby powierzone mu przez pracodawcę zadania, znajdując się w stanie po użyciu substancji, czy środków negatywnie wpływających na jego sprawność psychofizyczną. Wpłynie to pozytywnie na bezpieczeństwo pracowników, innych osób, a także ochronę mienia” – czytamy w komunikacie KPRM.

Z przeprowadzonych rozmów z urzędnikami RODO i UODO odnośnie możliwości badań trzeźwości pracowników wskazują oni jednoznacznie na zapisy Konstytucji, które to mówią o hierarchii przepisów prawa. W komunikacie Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) z dnia 27 czerwca 2019 r. czytamy:„[w] opinii organu ds. ochrony danych osobowych nie ma  podstawy prawnej, która umożliwiłaby pracodawcom samodzielną kontrolę pracowników alkomatem”.

Wypadek w pracy i jego skutki – spowodowany przez pracowników – obciążają pracodawcę i stanowią uszczerbek m.in. na majątku pracodawcy. Powstałe szkody, szacowane i weryfikowane przez ubezpieczycieli  są niejednokrotnie podważane z uwagi na nieprawidłowości i zaniedbania w zakresie „dyscypliny pracy”. Towarzystwa ubezpieczeniowe a także  ZUS  w tym zakresie nie stosuję taryfy ulgowej z odpowiedzialności (nie wypłacają odszkodowań). Niejednokrotnie powodem wypadku przy pracy jest alkohol czy inne środki działające podobnie jak alkohol.

Dowodem na to jest obecnie toczący się proces o spowodowanie wypadku 25 czerwca 2020 na S8. Poszkodowanych jest wielu, jedna osoba straciła życie, 20 rannych – szkody finansowe na około 2 miliony zł. Sprawca wypadku (pracownik) i jego rodzina, będą ponosić wspólnie ciężar obciążeń finansowych, jak też poniosą utratę ojca na czas odbywania kary pozbawienia wolności i utracą wsparcie finansowe żywiciela rodziny.       

Działania zapobiegawcze wypadkom w pracy.

Propozycje uzgodnień miedzy pracodawcą a pracownikami (Związki Zawodowe jako przedstawiciele pracowników), nie są jeszcze w pełni doprecyzowane. Pożądanym jest powołanie przepisu określającego obowiązek wdrożenia w zakładach pracy, procedury, która jednoznacznie  wskaże etapy postępowania i zachowania w sytuacji podejrzewania pracownika o niezdolność do świadczenia pracy po spożyciu alkoholu, czy też innej substancji psychoaktywnej. Dodatkowo samo przebywanie na terenie zakładu pracy „pod wpływem” jest zabronione i w tym zakresie również pracodawca powinien wskazać sposób postępowania. Z uwagi na złożoność zagadnienia i wrażliwość społeczną tematu uzależnień i nimi spowodowanych wypadków w pracy niezbędna jest ciągła edukacja i obserwacja sytuacji.

Wartości oczekiwane – gotowe rozwiązania.

Tworząc oferty szkoleniowe firma Jaźwińska-Szkolenia proponuje zakres niezbędnej i praktycznej wiedzy, przedstawionej przez praktyków z wieloletnim doświadczeniem. Po szkoleniu  pomagamy (w porozumieniu z prelegentem) tworzyć procedury „szyte na miarę”. Osoba, która odpowiada za dopuszczenie do pracy pracowników, po odbytym szkoleniu będzie umiała rozpoznać tzw. „niezdolność” i będzie znała sposób dalszego postepowania krok po kroku, celem zapobiegania wypadkom przy pracy.

Pracownicy, również powinni zostać przeszkoleni w zakresie metod badania zdolności do pracy i procedur postępowania. Wg. obecnie obowiązujących przepisów prawa, pracodawca ma obowiązek odsunąć pracownika od pracy lub go nie dopuścić – może wezwać Policję tj. służby porządku publicznego,  które mają wpisane w zakres czynności, badanie trzeźwości.  W dwóch przypadkach pracownik ma obowiązek poddać się badaniu trzeźwości – kiedy dochodzi do wypadku lub popełnienia przestępstwa, czy wykroczenia.

Wnioski pracowników

Pracownicy często zgłaszają uwagi do sposobu traktowania osób poddanych badaniu tj. nadmierna podejrzliwość, wykonywanie badania wadliwym urządzeniem, a tym samym podważalność wiarygodności wyniku. Brak zrozumiałej komunikacji i uzasadnienia podejrzenia. Dla bezpieczeństwa pracownika i udostępnianiu danych wrażliwych, pożądanym jest wprowadzenie w zakładach pracy odpowiednich procedur.

Nowe rozwiązania prawne i kulturowe

Powyższe informacje potwierdzają potrzebę przygotowania kadry nadzoru do przeprowadzania badań trzeźwości. Projekt ustawy ma umożliwić pracodawcy uzyskanie informacji o poziomie substancji zakazanych prawem w organizmie podejrzanego pracownika. Zmieniająca się kultura pracy umożliwia lepszą komunikację i dbałość o własne potrzeby, a wszystko w granicach prawa.

Autor: Janusz Peryt

Pomoc dziecku z Ukrainy, które przyjechało do Polski bez rodziców czy opiekunów

Dziecko

Wojna na terenie Ukrainy spowodowała falę uchodźców – obywateli Ukrainy, przekraczających granicę z Polską. Występują sytuacje, że uchodźcom towarzyszą małoletnie dzieci bez rodziców, bez dalszych krewnych, znajomych czy sąsiadów, dziecko takie nazywa się  „małoletnim bez opieki”. Sytuacja takich dzieci po wjeździe na terytorium Polski wymaga podjęcia czynności w celu zapewnienia należytego zabezpieczenia ich dobra. Zgodnie z art. 113 Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1108 ze zm). W imieniu małoletniego bez opieki, wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej może złożyć, zgodnie z art. 26 ust. 2 wyżej cyt. ustawy, kurator albo przedstawiciel organizacji międzynarodowej lub pozarządowej zajmującej się udzielaniem pomocy cudzoziemcom, w tym pomocy prawnej, jeżeli na podstawie indywidualnej oceny sytuacji małoletniego bez opieki organizacja ta uzna, że może on potrzebować takiej ochrony.

Zgodnie z art. 61 cyt. ustawy w przypadku gdy małoletni bez opieki zadeklarował organowi Straży Granicznej zamiar złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, organ, który przyjął deklarację:

1)  sporządza protokół z tej czynności;

2)  rejestruje deklarację zamiaru złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej w rejestrze, (rejestr spraw o udzielenie lub pozbawienie ochrony międzynarodowej oraz o udzielenie pomocy cudzoziemcom ubiegającym się o udzielenie ochrony międzynarodowej);

3) występuje niezwłocznie do sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce pobytu małoletniego bez opieki z wnioskiem o:

a) ustanowienie kuratora do reprezentowania go w postępowaniu w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej, przekazania do innego państwa członkowskiego na podstawie rozporządzenia 604/2013, udzielenia pomocy socjalnej oraz udzielenia pomocy w dobrowolnym powrocie do kraju pochodzenia,

b) umieszczenie go w pieczy zastępczej.

Sąd ustanawia kuratora niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia otrzymania wniosku.

Małoletni bez opieki, po przekroczeniu granicy i złożeniu deklaracji o zamiarze złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej kierowany jest do placówki opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego lub do zawodowej rodziny zastępczej pełniącej funkcję pogotowania rodzinnego. Pracownicy tych instytucji lub rodzice zastępczy nie reprezentują interesów małoletnich w postępowaniu o udzielenie ochrony międzynarodowej. Małoletni bez opieki przebywa tam do czasu wydania orzeczenia przez sąd opiekuńczy w przedmiocie pieczy zastępczej.

            Jeżeli małoletniemu bez opieki towarzyszy dorosły krewny w linii prostej drugiego stopnia (np. babcia, dziadek) lub w linii bocznej drugiego (brat, siostra) lub trzeciego stopnia (wujek, ciotka) organ Straży Granicznej we wniosku, o umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej, może wskazać powierzenie pełnienia funkcji rodziny zastępczej temu krewnemu, jeżeli wyrazi on na to zgodę. Organ Straży Granicznej może wystąpić z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia, o którym mowa w art. 755 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, w postaci roztoczenia pieczy nad małoletnim bez opieki przez krewnego, na czas prowadzenia postępowania o umieszczenie małoletniego bez opieki w pieczy zastępczej.

Sąd rozpatruje taki wniosek, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 10 dni od dnia jego złożenia.

W przypadku gdy w postępowaniu w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej wyjdzie na jaw, że wnioskodawcą jest małoletni bez opieki, z wnioskiem, umieszczenie go w pieczy zastępczej występuje Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców, który niezwłocznie po otrzymaniu wniosku o udzielenie małoletniemu bez opieki ochrony międzynarodowej podejmuje działania mające na celu odnalezienie jego krewnych, a w szczególności:

1)  informuje małoletniego bez opieki o możliwości poszukiwania jego krewnych za pośrednictwem międzynarodowych organizacji pozarządowych;

2) udziela małoletniemu bez opieki pomocy w:

a) nawiązaniu kontaktu z międzynarodowymi organizacjami pozarządowymi,

b)  zainicjowaniu poszukiwań jego krewnych.

Doprowadzenie małoletniego bez opieki do rodziny zastępczej zawodowej lub placówki opiekuńczo-wychowawczej.

Organ Straży Granicznej, który przyjął deklarację małoletniego bez opieki o zamiarze złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej lub wniosek małoletniego bez opieki o udzielenie ochrony międzynarodowej albo któremu inne państwo członkowskie przekazało małoletniego bez opieki na podstawie rozporządzenia 604/2013, doprowadza małoletniego bez opieki do rodziny zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego lub placówki opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego. Małoletni bez opieki przebywa w rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego lub placówce opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego do czasu wydania orzeczenia przez sąd opiekuńczy.

Koszty pobytu małoletniego bez opieki w rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego lub placówce opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego oraz koszty opieki medycznej, od dnia złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej do zakończenia postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej decyzją ostateczną, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, ze środków będących w dyspozycji Szefa Urzędu.

Autor: dr Agnieszka Gazda

Jest projekt tzw. specustawy ukraińskiej – będzie łatwiej zatrudnić osoby z Ukrainy – będą świadczenia pieniężne dla świadczących pomoc

dłonie
Przedstawiono założenia specustawy ułatwiającej zatrudnianie obywateli Ukrainy uciekających ze swojego kraju przed konfliktem zbrojnym. Prace legislacyjne trwają, aby stworzyć szybką ścieżkę prawną, która pozwoli pomóc m.in. poprzez zapewnienie im zatrudnienia bez wszystkich normalnych procedur. Ale także m.in. o zapewnienie dostępu do polskich świadczeń socjalnych. Dziś rząd zajmował się najnowszą wersją projektu tzw. specustawy ukraińskiej a jeszcze w tym tygodniu może trafić do Sejmu.  
Projektowana ustawa określi w szczególności:
1. Pobyt każdego obywatela Ukrainy, który po 24 lutego br. wjechał legalnie do Polski i chce w niej pozostać, będzie legalny przez okres 18 miesięcy licząc od tej daty.
Umożliwiona zostanie szybka ewidencja uchodźców:  w trakcie pobytu zostanie im przyznany numer PESEL, utworzony też zostanie automatycznie profil zaufany wraz z numerem telefonu komórkowego uchodźcy. Dane identyfikacyjne takiej osoby mają być wprowadzone do publicznej aplikacji mobilnej mObywatel.

2. Prawo do świadczeń;
Ukraińskim uchodźcom, zgodnie z zapowiedziami, przysługiwać będzie prawo do świadczeń rodzinnych, wychowawczych, świadczenia “dobry start” czy rodzinnego kapitału opiekuńczego (jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium RP) oraz bezpłatny dostęp do opieki medycznej.

3. Bezpłatna pomoc psychologiczna;
Ukraińcom uciekającym przed wojną zapewniona ma być także bezpłatna pomoc psychologiczna.

4. Podjęcie zatrudnienia;
Rząd chce też umożliwić ukraińskim uciekinierom podjęcie zatrudnienia bez konieczności ubiegania się o zezwolenie – wystarczy informacja przesłana przez pracodawcę elektronicznie do powiatowego urzędu pracy (w ciągu siedmiu dni od rozpoczęcia zatrudnienia).

5. Szczególne zasady powierzenia pracy obywatelom Ukrainy, przebywającym legalnie na terytorium Polski; Minister pracy może określić, w drodze rozporządzenia, liczbę obywateli Ukrainy, których pracodawca może zatrudnić. Liczba ta ma być ustalona “w stosunku do liczby wszystkich osób, którym ten podmiot powierza wykonywanie pracy, kierując się względami bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego, ochroną lokalnych rynków pracy oraz zasadą komplementarności zatrudnienia cudzoziemców w stosunku do obywateli polskich” .

6. Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej;
Ukraińcy, których pobyt w Polsce zostanie zalegalizowany, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w naszym kraju, na takich samych zasadach jak obywatele polscy – pod warunkiem uzyskania przez taką osobę numeru PESEL. Obywatel Ukrainy będzie mógł otrzymać zezwolenie na pobyt czasowy – na tej podstawie będzie uprawniony do wykonywania pracy w Polsce bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę.

7. Powołanie nowego funduszu;
Rząd zamierza powołać nowy, specjalny Fundusz Pomocy w Banku Gospodarstwa Krajowego w celu “finansowania lub dofinansowania realizacji zadań na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy, dotkniętym konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, w tym zadań realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i poza nim”.

8. Utworzenie nowej rezerwy celowej na finansowanie wydatków w zakresie pomocy obywatelom Ukrainy;

9. Wprowadzenie szczególnych regulacji dotyczących kształcenia, wychowania i opieki dzieci i uczniów będących Obywatelami Ukrainy, w tym wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań oświatowych w tym zakresie;

10. Wprowadzenie szczególnych zasady organizacji i funkcjonowania uczelni w związku z zapewnianiem miejsc na studiach dla obywateli Ukrainy.

Polski Ład

praca w biurze

Najważniejszymi spośród wielu są:

1. Wzrost kwoty wolnej do 30 tys. zł

Nowa kwota wolna w wysokości 30.000 zł ma obowiązywać wszystkich podatników. Dopiero nadwyżka ponad tę kwotę będzie podlegać opodatkowaniu odpowiednią stawką PIT.

W ramach Nowego Ładu w 2022 r. przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od dochodów pracy ulga dla klasy średniej oraz zmniejszenie kwoty zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek będą stosowane niezależnie od siebie, tj. najpierw od dochodu będzie odliczana ulga dla klasy średniej, a następnie od zaliczki na podatek obliczonej od tego dochodu odliczana będzie 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (oczywiście w przypadkach, gdy spełnione będą ku temu warunki).

30 000 x 17% = 5 100

5 100 / 12 = 425,00 kwota zmniejszająca zaliczkę od 2022 roku

2. Podniesienie progu podatkowego do 120 tys. zł

Zmieniono próg podatkowy – z 85.528 zł na 120.000 zł. Te rozwiązania na pierwszy rzut oka są korzystne.

Po przekroczeniu progu podatkowego ma zastosowanie 32% stawka podatku. Po zmianie, do podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej 120.000 zł stosowana będzie zatem stawka podatku w wysokości 17%. Dopiero od nadwyżki ponad wspomniany pułap naliczany będzie podatek 32-procentowy.

3. Zmiany w składce zdrowotnej

Składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2021r była odliczana od zaliczki w kwocie stanowiącej 7,75% świadczenia oskładkowanego, a składka wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za poszczególne miesiące była obniżana do wysokości tej zaliczki.

Od 2022 r. składka nie jest obniżana do kwoty faktycznej zaliczki za dany miesiąc tylko do kwoty odpowiadającej kwocie zaliczki na podatek dochodowy (obliczanej zgodnie z przepisami obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.).

Od 1 stycznia 2022 r. składka zdrowotna nie pomniejsza kwoty faktycznej zaliczki za dany miesiąc.

4. Nowe ulgi dla obywateli

Polski ład obejmuje również ulgi:

  • ulga na powrót,
  • rodzina 4 +,
  • ulga dla aktywnych emerytów,

5. Estoński CIT

Przed rokiem 2022 estońskim pitem były objete spółki z o.o. oraz akcyjne. Po zmianie podatek estoński ma objąć wszystkie spółki będące podatnikami CIT tj. spółki z o.o., spółki akcyjne, proste spółki akcyjne, spółki komandytowe oraz spółki komandytowo-akcyjne.

Bez zmian pozostaje wymóg, zgodnie z którym wspólnikami, akcjonariuszami ww. spółek mogą być wyłącznie osoby fizyczne, spółki te analogicznie jak poprzednio nie będą mogły działać w strukturze holdingowej – nie mogą bowiem posiadać udziałów, akcji, czy ogółu praw i obowiązków w spółkach osobowych, czy jednostek uczestnictwa, certyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych.

6. Ulga dla klasy średniej

Ulga dla klasy średniej to preferencja, która ma na celu zrekompensowanie pewnej grupie podatników likwidacji odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podatku, tak aby całokształt zmian podatkowych pozostał dla nich neutralny finansowo.

Obejmie następujące grupy podatników:

  • osoby zatrudnione na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub stosunku pracy;
  • przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, którzy rozliczają podatek na zasadach ogólnych (skala podatkowa).

Oznacza to, że preferencja w postaci ulgi dla klasy średniej nie dotyczy osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenie, dzieło), emerytów, przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub kartę podatkową.

Ulgą dla klasy średniej objęte zostały osoby osiągające dochód powyżej 68 412 zł rocznie, jednak nie więcej niż 133 692 zł. Podstawą do wyliczenia ulgi będzie wartość osiąganego przez podatnika przychodu, czyli kwota brutto. Ulga jest wyliczana według specjalnego wzoru i odliczana od dochodu.

Kwota ulgi wyliczana będzie jako iloczyn przychodów (kwoty brutto) i odpowiedniego wskaźnika:

(A × 6,68% – 4566 zł) / 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 68 412 zł i nieprzekraczającego kwoty 102 588 zł;

(A × (-7,35%) + 9829 zł) / 0,17, dla A wyższego od 102 588 zł i nieprzekraczającego kwoty 133 692 zł,

– gdzie A oznacza sumę uzyskanych przez podatnika przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty jej prowadzenia z wyłączeniem kosztów składek na ubezpieczenie społeczne.

Autor: Aneta Zymróz