Od 21 czerwca 2024 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące przeprowadzania kontroli w pomocy społecznej. W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację Rozporządzenia w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej z dnia 17 czerwca 2024 r. (Dz. U. poz. 912).
Warto przyjrzeć się czego te zmiany dotyczą i na co powinniśmy podczas kontroli zwrócić uwagę. Zmieniono jednostki podlegające kontroli z „mieszkanie chronione” na „mieszkanie treningowe lub wspomagane”, aby dostosować to Rozporządzenie do wcześniejszych zmian ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, tj. ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. (Dz. U. poz. 1693) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 listopada 2023 r., która to zmieniła ww. nazewnictwo. Moim zdaniem jest to kosmetyczna i prawidłowa zmiana.
Nowe przepisy zawarte w Rozporządzeniu umożliwiają w ramach kontroli kompleksowej sprawdzenie wykonania zaleceń pokontrolnych wydanych po uprzedniej kontroli kompleksowej, problemowej lub doraźnej (§ 5 ust. 2). Dotychczas było możliwe odniesienie się do zaleceń pokontrolnych po poprzedniej kontroli kompleksowej. Nowela Rozporządzenia dodaje w § 6 ust. 3 Rozporządzenia, który stanowi o prawie przeprowadzenia kontroli problemowej w siedzibie kontrolującego, na podstawie dokumentów udostępnionych przez jednostkę podlegającą kontroli.
W § 14 pkt 4 Rozporządzenia dodano do obowiązków kierownika jednostki podlegającej kontroli, aby zapewnił warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli, w miarę możliwości oddzielne pomieszczenie z odpowiednim wyposażeniem. Jednakże przepis nie stanowi czym jest odpowiednie wyposażenie. Należy domniemywać, że będzie chodziło, aby zapewnić kontrolującym takie środowisko pracy aby kontrola przebiegała bezkonfliktowo, sprawnie a więc biurko, szafę na dokumenty, fotel, być może komputer z dostępem do Internetu, dopuszczenie do skanera, kserokopiarki oraz do innych narzędzi jakie będą potrzebne kontrolującym daną jednostkę.
Istotną kwestią tej nowelizacji jest to, że do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie znowelizowanego rozporządzenia mają zastosowanie przepisy dotychczasowe.
Należy jednoznacznie stwierdzić, że zmiana Rozporządzenia w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej nie wprowadza zamieszania, ma raczej charakter porządkujący, zapewniający w miarę możliwy komfort pracy kontrolującego. Istotna kwestia dla jednostek organizacyjnych pomocy społecznej – organ kontrolujący ma prawo sprawdzać zrealizowanie zaleceń pokontrolnych wydanych po poprzedniej kontroli kompleksowej, problemowej lub doraźnej. Zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczą w szczególności rozszerzenia nadzoru nad realizacją zaleceń pokontrolnych.
Autor: dr Agnieszka Gazda
Stan prawny na dzień: 26 czerwiec 2024 r.
