18 maja odbędą się wybory prezydenckie. Wielu naszych pracowników, po spełnieniu określonych warunków, zasiadać będzie w komisjach wyborczych. Między innymi art. 154 Kodeksu wyborczego precyzuje jakie uprawnienia przysługują członkom komisji wyborczych. Najistotniejszym jak sądzę przywilejem jest zwolnienie od pracy (nie jest to zwolnienie z pracy). W myśl art. 154 § 4 członkowi obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w związku z wykonywaniem zadań przysługuje:
- zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy,
- do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.
Aby z takiego zwolnienia pracownik – członek komisji mógł skorzystać musi on uprzedzić pracodawcę, co najmniej 3 dni przed planowanym terminem nieobecności, wskazując przyczynę i przewidywaną ilość dni nieobecności. Mówi o tym § 4a. „Członkowie obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w razie zamiaru skorzystania ze zwolnienia od pracy, o którym mowa w § 4, są obowiązani, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić, w formie pisemnej, pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, a następnie, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań komisji. Z § 4b. dowiemy się natomiast, że zaświadczenie, o którym mowa w § 4a, zawiera:
- imię i nazwisko osoby wchodzącej w skład danej komisji;
- wskazanie podstawy prawnej zwolnienia od pracy;
- przyczynę i czas nieobecności w pracy.
Zaświadczenie takie musi być opatrzone pieczęcią obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej i podpisane przez przewodniczącego danej komisji, a dla przewodniczącego komisji przez jego zastępcę.
Analizując powyższe regulacje można stwierdzić, że pracownikowi może przysługiwać różny wymiar zwolnienia od pracy. Istotny jest fakt, że za dni wskazane w art 154 § 4 ust. 1 ( od 1 do 3 dni) pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Wybory prezydencki odbędą się 18 maja 2025 r. w niedzielę, jeżeli więc rozkład czasu pracy przewiduje pracę w tym dniu, to zatrudnionym, którzy są członkami komisji wyborczych, przysługuje w tym dniu wolne. Natomiast pracownik, którego rozkład czasu pracy nie przewiduje pracy w niedzielę, nie będzie miał prawa do innego dnia wolnego, pomimo że będzie pracować w tym dniu w komisji. W ust 2. dowiadujemy się, że za kolejne 5 dni, które może pracownik wykorzystać, pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego i innych uprawnień ze stosunku pracy, lecz nie otrzyma za te dni wynagrodzenia za pracę.
Obliczając wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy jak i za czas niewykonywania pracy ze względu na zasiadanie w komisji wyborczej przez pracownika będziemy stosować zasady takie same jak przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. Musimy jednak pamiętać, że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej obliczamy z miesiąca, w którym przypadało zwolnienie od pracy lub za okres niewykonywania pracy.
Członek komisji wyborczej za udział w komisji otrzyma także dietę, której wysokości zostały określone w Uchwałą Nr 29/2023 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 2 sierpnia 2023 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących członkom komisji wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Parlamentu Europejskiego. I tak wysokość diet wynosi:
- dla członków okręgowych komisji wyborczych w wyborach Prezydenta RP – 1 000 zł,
- dla członków rejonowych komisji wyborczych – 1 000 zł;
- dla przewodniczących obwodowych komisji wyborczych w wyborach Prezydenta RP –700 zł;
- dla zastępców przewodniczących obwodowych komisji wyborczych w wyborach Prezydenta RP – 600 zł;
- dla członków obwodowych komisji wyborczych w wyborach Prezydenta RP – 500 zł.
Autor: Wioletta Frach
