Autor: monikaszczepanikjazwinska

Dzisiaj przedstawię Państwu piątą część odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na temat funduszu. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się kwestią przyznawania świadczeń socjalnych z ZFŚS.

1. Czy pracownik, który jest rozwiedziony, nie ma ograniczonych praw rodzicielskich i płaci regularnie alimenty na rzecz swojego dziecka może wystąpić z wnioskiem o przyznanie dofinansowania z ZFŚS do kolonii swojego dziecka?

Odpowiedź: Tak, gdyż nie ma tutaj znaczenia, że rodzic dziecka na stałe nie zamieszkuje z dzieckiem, a fakt ponoszenia stałych kosztów związanych z jego wychowaniem (płacone alimenty) oraz fakt pełnienia przez niego władzy rodzicielskiej.

2. Pracownikowi wypłacono „wczasy pod gruszą”, okazało się jednak, że po 5 dniach urlopu wrócił do pracy. Do wypłaty „wczasów pod gruszą” uprawniało go wykorzystanie 10 dni urlopu wypoczynkowego. Co w takiej sytuacji powinien zrobić pracodawca?

Odpowiedź: Pracodawca w takim przypadku co do zasady powinien żądać zwrotu wypłaconych niezgodnie z obowiązującym regulaminem ZFŚS „wczasów pod gruszą”. Bowiem może okazać się, że podczas kontroli z ZUS wypłata takiego świadczenia zostanie uznana jako przychód pracownika od którego będzie trzeba naliczyć składki ZUS, podatek dochodowy i odsetki od nieterminowych zobowiązań podatkowo – składkowych. Musimy pamiętać, że zgodnie z przepisami to na pracodawcy ciąży obowiązek uiszczenia zaległości podatkowo – składkowych, a więc będzie to jego koszt. Pogląd w tej sprawie możemy znaleźć w orzecznictwie:
Wyrok SN z dnia 20 czerwca 2012 r. (I UK 140/12, OSNP 2013/13-14/160)
„(…)świadczenia zostały wypłacone wprawdzie z funduszu świadczeń socjalnych, lecz nie na warunkach wynikających z tego Regulaminu, a więc nie mogą one zostać uznane za świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w rozumieniu § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe(…)”

Jeśli jednak pracownik zobowiąże się do końca roku kalendarzowego wykorzystać urlop wypoczynkowy w liczbie dni wymaganej do przyznania „wczasów pod gruszą”, pracodawca wówczas może wstrzymać się od żądania zwrotu tego świadczenia.

3. Pracodawca wydał zainteresowanym pracownikom bilety na sztukę teatralną bez zastosowania kryterium socjalnego, zakup biletów został pokryty w całości z ZFŚS. Czy pracodawca postąpił prawidłowo?
   Odpowiedź: Pracodawca nie postąpił prawidłowo. W sytuacji, gdy bilety na sztukę teatralną zostały przyznane i rozdane każdemu pracownikowi indywidualnie (wg np. listy) to zakup biletów nie powinien w całości zostać pokryty ze środków z ZFŚS. Przy przyznawaniu dofinansowania do biletów na sztukę teatralną pracodawca winien zastosować kryterium socjalne, a więc nie wszyscy uczestnicy tego przedstawienia otrzymaliby pełne dofinansowanie kosztów takiego biletu. W związku z tym część kosztów związanych z zakupem biletów byłaby pokryta przez osoby, które w takim wydarzeniu chciałyby uczestniczyć
   W sytuacji, gdy pracodawca zorganizowałby np. spotkanie w ramach prowadzonej działalności kulkturalno – oświatowej polegające na wspólnym oglądaniu przez wszystkich pracowników sztuki teatralnej, wówczas pracodawca nie musi weryfikować sytuacji materialnej pracowników. Należy jednak w Regulaminie ZFŚS zawrzeć zapisy, które dopuszczają finansowanie takich wydarzeń kulturalnych ze środków Funduszu na równych zasadach jako świadczenie grupowe.
4. Pracownik zatrudniony od dnia 01.03.2023 r. na podstawie umowy na czas określony do dnia 31.03.2024 r. wystąpił w dniu 01.09.2023 r. z wnioskiem o udzielnie pożyczki mieszkaniowej. Pracodawca odmówił udzielania pożyczki powołując się na zbyt krótki okres trwania umowy, czy postąpił prawidłowo?

Odpowiedź: Pracodawca nie postąpił prawidłowo, gdyż odmawiając przyznania pożyczki mieszkaniowej kierował się kryterium stażu pracy tego pracownika, a nie kryterium socjalnym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracownicy zatrudnieni na czas określony mają taką samą możliwość uzyskania pomocy z ZFŚS, jak pracownicy zatrudnieni na czas nieokreślony. Przyznawanie świadczeń socjalnych z funduszu powinno być uzależnione w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Według art. 2 pkt. 5 wspomnianej ustawy, osoby uprawnione do korzystania z Funduszu to m.in. pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Wnioskodawca jest pracownikiem, a więc nie można pozbawić go świadczeń z ZFŚS. Pracodawca w celu uniknięcia powyższych zarzutów oraz w celu zabezpieczenia spłaty pożyczki mieszkaniowej mógł zaproponować takiemu pracownikowi pożyczkę mieszkaniową na okres sześciu miesięcy.

 Autor: Magdalena Łapaj

Karta Dużej Rodziny stanowi system zniżek i dodatkowych uprawnień dla rodzin posiadających więcej niż dwójkę dzieci.
Dzięki programowi, rodziny otrzymują zniżki w instytucjach publicznych i firmach prywatnych, obejmujące sklepy, apteki, instytucje kultury, obiekty sportowe i inne.

Otrzymanie Karty Dużej Rodziny nie zależy od dochodu rodziny. Uprawnieni do ubiegania się to rodzice oraz ich małżonkowie, którzy mieli lub mają co najmniej troje dzieci. Dodatkowo, karta przysługuje dzieciom w różnym wieku, w tym nieograniczonej wiekowo grupie dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności.

Warto zauważyć, że wydanie pierwotnej Karty Dużej Rodziny jest bezpłatne dla każdego członka rodziny. Jednak, w przypadku konieczności wydania duplikatu, od 1 marca 2024 roku opłata wynosi 15 zł.

Pamiętaj, że rodzicom, których sąd ograniczył władzę rodzicielską w stosunku do co najmniej trójki dzieci, nie przysługuje Karta Dużej Rodziny.

Program ten stanowi istotne wsparcie dla rodzin wielodzietnych, zapewniając im szereg przywilejów w różnych dziedzinach życia codziennego, takich jak:

• Zniżki na usługi komunalne i transport,
• Zniżki w instytucjach kultury i edukacji,
• Ułatwienia w dostępie do rozrywki,
• Korzyści w sektorze usług,
• Wsparcie w zakresie edukacji,
• Zniżki na usługi turystyczne.

Program Karty Dużej Rodziny wspiera rodziny wielodzietne, poprawiając ich jakość życia przez rozwiązanie wielu problemów.

Szkolenie w zakresie wydania KDR i obsługi tego zadania znajdziecie Państwo w naszej firmie w obszarze szkoleń dla pomocy społecznej.

Te szkolenia mają na celu zwiększenie świadomości zasobów dla rodzin wielodzietnych i efektywne ich wsparcie przez pracowników socjalnych.

Autor: Anna Sozańska

Dzisiaj przedstawię Państwu odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na temat funduszu. W przedstawionych poniżej pytaniach będziemy kontynuować kwestię oświadczeń o dochodach oraz kwestię wyliczania dochodów uprawnionych do funduszu osób.

1.Czy po separacji małżeńskiej można zignorować dochód drugiej osoby, jeśli nie mieszkają już razem, ale wciąż są małżeństwem?

Odpowiedź:
Wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego nie ogranicza się jedynie do wspólnego zamieszkiwania, lecz także obejmuje wspólne zaspokajanie codziennych potrzeb życiowych. Separacja prawna, zgodnie z definicją, to sądowe uregulowanie życia małżonków w rozłączeniu. Przy separacji, podział majątku oznacza, że nie uwzględnia się dochodu osoby w separacji przy obliczaniu dochodu gospodarstwa domowego dla funduszu. Potwierdzenie tego znajdujemy w piśmie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 lutego 2011 r., nr SPS-023-20396/11.

2. Czy przy rozdzielności majątkowej małżonków należy wyłączyć dochód jednego z partnerów przy wyliczaniu miesięcznego dochodu na członka rodziny?

Odpowiedź:
Jeśli małżonkowie mieszkają razem i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, nie uwzględnia się ich dochodu przy obliczaniu dochodu na jednego członka rodziny do celów funduszu Rozdzielność majątkowa nie jest wystarczającym powodem, aby nie uwzględniać dochodów współmałżonka. Potwierdza to pismo Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 23 lutego 2011 r., nr SPS-023-20396/11.

3. Czy uprawniona osoba może otrzymać świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych bez ujawniania swoich dochodów poprzez zgodę na niższą kwotę? Czy taka praktyka jest zgodna z prawem?

Odpowiedź:
Przyznawanie świadczeń z funduszu na podstawie oświadczenia o dochodach może prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji. Ustawa nakazuje uwzględnienie kryterium socjalnego przy przyznawaniu świadczeń, co może być utrudnione, gdy osoba nie ujawnia swoich dochodów. Kontrole ZUS mogą skutkować koniecznością opodatkowania wszystkich wypłaconych świadczeń. Orzecznictwo potwierdza konieczność uwzględnienia kryterium socjalnego, a niezastosowanie się do tego może skutkować koniecznością opodatkowania świadczeń jako dodatkowego wynagrodzenia.

Proponuję unikać przyznawania świadczeń z funduszu na podstawie skomplikowanych oświadczeń. Jeśli w regulaminach funduszu istnieją takie zapisy, sugeruję ich jak najszybszą zmianę.

 Autor: Magdalena Łapaj

Zbliża się termin przygotowania oceny zasobów pomocy społecznej, ważnego dokumentu określającego stan i potrzeby lokalnej społeczności. Na podstawie analizy sytuacji demograficznej i społecznej, gminy oraz samorządy powiatowe i wojewódzkie są zobowiązane do przygotowania tej oceny.

Czym dokładnie jest “ocena zasobów pomocy społecznej”? To przede wszystkim:

1. Infrastruktura: ocena dostępności i efektywności instytucji i placówek pomocy społecznej.
2. Kadra: analiza ilości i jakości pracowników socjalnych oraz ich dostępności.
3. Organizacje pozarządowe: ocena współpracy i wsparcia ze strony organizacji społecznych.
4. Nakłady finansowe: środki przeznaczone na zadania związane z pomocą społeczną.
5. Osoby i rodziny korzystające z pomocy: analiza problemów społecznych oraz ich rozkładu w populacji.

Termin na przedstawienie oceny zasobów to do 30 kwietnia dla rad gmin oraz do 30 czerwca dla sejmików wojewódzkich. Jest to obowiązek coroczny, a radzie gminy przypada także zadanie podjęcia uchwały w tej sprawie.

Ocena zasobów pomocy społecznej jest kluczowe dla planowania budżetu na kolejny rok. Na podstawie tych informacji samorządy podejmują decyzje dotyczące alokacji środków na różne formy wsparcia społecznego.

Zachęcam wszystkie gminy i samorządy do starannego przygotowania oceny zasobów pomocy społecznej. To narzędzie, które pozwoli lepiej zrozumieć i odpowiedzieć na potrzeby naszych społeczności.

Autor: Anna Sozańska

Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych jest wewnątrzzakładowym dokumentem, który określa zasady prowadzenia tego funduszu oraz warunki korzystania ze świadczeń z tego funduszu przez uprawnione osoby. Zgodnie z art. 27 ustawy o związkach zawodowych zapisy regulaminu pracodawca powinien uzgodnić z zakładową organizacją związkową, a gdy taka organizacja nie działa u danego pracodawcy z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów. Pamiętajmy jednak, że zgodnie z art. 30 wspomnianej ustawy o związkach zawodowych jeśli mamy do czynienia z ustaleniem zapisów regulaminu z więcej niż jedną reprezentatywną organizacją związkową, muszą one wypracować jedno stanowisko w tej sprawie. Jeśli takie wspólne stanowisko działających na terenie danego pracodawcy organizacji związkowych nie uda się wypracować, ostateczną decyzje w sprawie zapisów regulaminu ZFŚS podejmuje pracodawca. Trzeba natomiast pamiętać, że swoboda pracodawcy w zakresie ustalania zapisów regulaminu jest ograniczona. Pracodawca nie może zapisami regulaminu działać na niekorzyść osób uprawnionych, pomijać kryterium socjalnego, czy też ograniczać uprawnień do pomocy socjalnej z funduszu tylko dla wybranej grupy osób.

Zapisy Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych powinny określać min.:

• podstawy prawne tworzenia i działania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych,
• rodzaje działalności socjalnej, którą pracodawca zamierza objąć osoby do funduszu uprawnione,
• osoby uprawnione do pomocy socjalnej w ramach funduszu
• zasady i warunki korzystania z pomocy socjalnej,
• rodzaje dokumentów jakie będą niezbędne do otrzymania pomocy z funduszu,
• określenie wysokości udzielanej pomocy z funduszu oraz terminów wypłat świadczeń,
• określenie trybu dokonywania zmian w regulaminie
• określenie daty wejścia w życie regulaminu.

Ważnym aspektem w ramach ustalania zapisów regulaminu ZFŚS jest konieczność uzupełnienia jego zapisów o przepisy RODO, a więc min. o:

• dane identyfikacyjne podmiotu uprawnionego do zbierania danych,
• cel przetwarzania danych osób uprawnionych ze świadczeń z ZFŚS,
• podstawy prawne przetwarzania danych,
• okres przetwarzania danych osobowych;
• można określić termin przeglądu danych osobowych przekazanych pracodawcy przez osoby uprawnione do funduszu,
• warunki przetwarzania tzw. danych wrażliwych np. danych dotyczących stanu zdrowia wnioskodawcy.

Wśród najczęstszych błędów w treściach regulaminów stwierdzonych podczas kontroli wymienia się min. brak uzgadniania zapisów regulaminu ze stroną związkową czy nieaktualizowanie zapisów regulaminu. Stąd ważnym jest, aby przyjrzeć się zapisom własnych regulaminów i sprawdzić czy faktycznie jest uzupełniony o wszystkie ważne informacje oraz czy jego zapisy są zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa.

Autor: Magdalena Łapaj

Zmiana ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 28 kwietnia 2023 r. (Dz. U. 2023 r. poz. 818), zwaną dalej Ustawa zmieniająca wprowadza zmiany nie tylko do ww. Kodeksu ale także dla podmiotów wskazanych w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1426 ze zm.), zwaną dalej UWrispz, czyli jednostek organizacyjnych gminy, która organizuje pracę z rodziną, lub podmiot, któremu gmina na podstawie art. 190 zleciła organizację pracy z rodziną.

Ustawa zmieniająca dodaje art. 76a § 1 stanowiąc o tym, że na wniosek oskarżonego, który nie ukończył 18 lat, podczas posiedzenia albo rozprawy z jego udziałem może być obecny jego przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod której pieczą oskarżony pozostaje. Jeśli oskarżony nie posiada przedstawiciela ustawowego lub osoby, pod której pieczą pozostaje, albo przewodniczący uznał, że udział tych osób może prowadzić do naruszenia praw lub interesów oskarżonego, jest niecelowy ze względu na jego dobro, uniemożliwia przeprowadzenie posiedzenia albo rozprawy albo utrudnia je w istotny sposób, oskarżony może wskazać inną osobę pełnoletnią. Jeżeli oskarżony nie wskazał takiej osoby lub przewodniczący uznał, że jej obecność może prowadzić do naruszenia praw lub interesów oskarżonego, jest niecelowa ze względu na jego dobro, uniemożliwia przeprowadzenie posiedzenia albo rozprawy albo utrudnia je w istotny sposób, przewodniczący wyznacza asystenta rodziny, o którym mowa w art. 12 UWrispz. Asystent rodziny ma wymóg posiadania odpowiednich kwalifikacji, w tym kwalifikacji z zakresu pracy z dziećmi.

Dodany przepis art. 76a przewiduje obecność asystenta rodziny w danym sądzie podczas rozprawy albo posiedzenia z udziałem oskarżonego, który nie ukończył 18 lat, jeśli obecność pozostałych osób wskazanych w tym przepisie nie jest możliwa. Wybór asystenta rodziny pozostaje w pełnej zgodzie z przepisami dyrektywy 2016/800, w szczególności z art. 15 ust. 2, który przewiduje, że jeżeli osoba dorosła wskazana przez dziecko nie jest do zaakceptowania przez właściwy organ, organ ten, uwzględniając najlepszy interes dziecka, wyznacza inną osobę, aby jemu towarzyszyła, a osoba ta może być także przedstawicielem organu lub innej instytucji odpowiedzialnej za ochronę lub dobro dzieci.

Tak więc z dniem 15 lutego 2024 r. zostanie zmieniony katalog zadań zdefiniowany w art. 15 ust. 1 pkt 11a UWrispz o „udzielanie wsparcia dziecku poprzez towarzyszenie mu podczas posiedzenia albo rozprawy z jego udziałem na podstawie art. 76a k.p.k.”.

W konsekwencji zmian dotyczących udziału asystenta rodziny podczas rozprawy albo posiedzenia, o których mowa w art. 76a k.p.k., w przepisie tym wskazano, że w przypadku potrzeby wyznaczenia asystenta rodziny do udziału w rozprawie albo posiedzeniu przewodniczący występuje do właściwego ze względu na miejsce prowadzenia postępowania kierownika jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje pracę z rodziną, lub podmiotu, któremu gmina na podstawie art. 190 UWrispz zleciła organizację pracy z rodziną do niezwłocznego przekazania listy zatrudnionych asystentów rodziny wraz z danymi kontaktowymi. Po otrzymaniu tej listy przewodniczący wyznaczy asystenta rodziny, mając na względzie ochronę praw lub interesów oskarżonego oraz zapewnienie sprawnego przeprowadzenia posiedzenia lub rozprawy. Z uwagi na powyższe zmiana UWrispz, która w będzie nakładać na jednostki, o których mowa powyżej, obowiązek niezwłocznego przekazania listy zatrudnionych asystentów rodziny oraz danych kontaktowych. W tym miejscu musimy włączyć Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE i jeżeli zechcemy podać dane kontaktowe asystenta telefon i/lub e-mail prywatny, musimy mieć jego zgodę.

Do katalogu wydatków Skarbu Państwa dodano w postępowaniu karnym wynagrodzenie w postaci ryczałtu dla asystenta rodziny za udział w posiedzeniu albo rozprawie, o których mowa w art. 76a § 1 k.p.k. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 stycznia 2024 r. (Dz. U. z 2024 r., poz. 71) w sprawie określenia wysokości ryczałtu przysługującego asystentowi rodziny za udział w posiedzeniu albo rozprawie – określa, że asystentowi rodziny za udział w posiedzeniu albo rozprawie, o których mowa w art. 76a § 1, przysługuje ryczałt w wysokości 4% kwoty bazowej dla zawodowych kuratorów sądowych, której wysokość określa ustawa budżetowa. Zgodnie Art. 13. Ustawy Budżetowej z dnia 18 stycznia 2024 r. na rok 2024 (Dz. U. poz. 122) ustalono kwotę bazową dla zawodowych kuratorów sądowych w wysokości 2 628,54 zł. Powyższe oznacza, że asystentowi rodziny za udział w posiedzeniu albo rozprawie będzie przysługiwała kwota ok. 105,14zł. Jednakże należy podkreślić, że kwota ta zaspokajać będzie tylko uczestnictwo w sądzie ale także dojazd, nocleg i inne wydatki z tym związane asystenta rodziny. Ustawodawca milczy kto będzie wypłacał asystentowi rodziny za udział w posiedzeniu albo rozprawie, najprawdopodobniej kwotę tą wypłaci sąd, w którym będzie toczyło się postępowanie.

Data wejścia w życie Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości została skorelowana z datą wejścia w życie zmian w k.p.k.

Ministerstwo Sprawiedliwości zakłada się, że ilość spraw z udziałem asystenta rodziny będzie marginalna – w skali kraju spraw takich będzie kilkadziesiąt, nie więcej niż 100 a ewentualne wydatki nie będą miały znacznego wpływu na wydatki sektora finansów publicznych (uzasadnienie do projektu 2933).

Autor: dr Agnieszka Gazda

Stan prawny na dzień: 7 lutego 2024 r.